Kerk en zorgorganisaties vinden elkaar

Welke rol kunnen kerkleden spelen in de zorg, nu de overheid zich steeds verder terugtrekt en bezuinigt op professionele zorg? Over die vraag organiseerde Lelie zorggroep donderdagavond een goed bezocht symposium op de Christelijke Hogeschool Ede. 

Op verschillende plekken weten kerk en zorgorganisaties elkaar al goed te vinden. Zo is door de kerken in Zeist een diaconaal loket opgezet. Het loket werkt samen met zorgorganisaties zoals Lelie Zorggroep, Eleos, maar ook met een organisatie als Schuldhulpmaatje. Zelfzorg, mantelzorg, vrijwilligerszorg uit de kerken en professionele zorg moeten hierdoor vloeiend in elkaar overlopen. Het project heeft steun uit de gemeente.  In Veenendaal wordt vanuit de kerk woonvorm Lindewijck opgezet, waarbij thuiszorg door Agathos geleverd gaat worden. De animo is groot. En in Amersfoort opent begin volgend jaar Buitengewoon Zorgzaam, een gebouw midden in de wijk Vathorst waarin ouderenzorg van Accolade Zorggroep, gehandicaptenzorg van Sprank, een kinderdagverblijf en een kerk onderdak krijgen en elkaar gaan versterken.  

Roeping
‘Omzien naar elkaar is de roeping van elke gelovige’, zegt Esmé Wiegman, directeur van de NPV. Toch was er al in de vroegste kerk een vorm van organisatie om mensen te activeren en te bezielen. ‘En in het verhaal van de Barmhartige Samaritaan was ook een herbergier nodig.’ Nu de overheid zich terugtrekt, ligt er een grote kans voor kerken om hun diaconale roeping waar te maken, stelt Wiegman. ‘De kerk als instituut moet het diaconaat organiseren en hun leden bewust maken van hun roeping hierin.’

Simon Polinder, associate lector Christelijke Professie  aan de Christelijke Hogeschool Ede (een leerstoel die wordt gefinancierd door de Lelie Zorggroep) waakt voor te hoge verwachtingen van wat kerkleden kunnen op zorggebied. De eisen die soms worden gesteld, zijn haast vergelijkbaar met die voor een professional. ‘We moeten onszelf niet overschatten en geen verwachtingen wekken die we niet waar kunnen maken.’ Hij roept kerken wel op om hun ogen open te houden voor kansen. Zoals het bezit van gebouwen, die vaak grote delen van de week leegstaan en heel nuttig gebruikt kunnen worden in de zorgpraktijk. En prikkelend opperde hij om kerken een eigen verpleegkundige in dienst te laten nemen. ‘In de Verenigde Staten gebeurt dit soms al. En onze kerken kennen jongeren- en ouderenwerkers. Waarom zou je dan niet ook iemand aannemen die naar het psychisch en sociaal welbevinden van de gemeenteleden kijkt?’

Wiegman vindt dat geen wenselijke ontwikkeling. ‘Laten we door de overheid vergoede zorg ook daar laten. Het is daarom ook fijn dat er christelijke zorgorganisaties zijn. En laten we als kerk taken op dat grote gebied van welzijn oppakken.’

EO-presentator Andries Knevel vertelde dat zijn vrouw en hij vijftig jaar mantelzorger zijn geweest voor verschillende personen. ‘We hebben veel goede ervaring met de toegewijde zorgverleners die we in die tijd hebben ontmoet.’ Hoe kan het dat in met name christelijke wereld zoveel goede zorgverleners zijn? Die vraag las Knevel onlangs in een seculier tijdschrift. Het antwoord was: bezieling. ‘Dat heb ik ook meegemaakt. En dat is hopelijk kenmerkend voor zorgverleners uit christelijke kring.’ Knevel wil ervoor waken dat kerkleden een soort verplichting tot onderlinge zorg krijgen. Maar de kerk kan wel bezieling geven aan al die mantelzorgers en zorgprofessionals, om uit liefde voor de ander hun werk te blijven doen.

‘Woonde ik maar in Veenendaal’, verzuchtte de in het Gooi woonachtige Knevel tot slot. De projecten die in dit soort plaatsen waar de kerken nog groot zijn worden opgezet, zijn in lang niet alle plaatsen mogelijk. Polinder riep in dat licht op ook eens naar verrassende partners op zoek te gaan. ‘Werken we ook samen met niet-religieuze partners? Gaan kerkmuren ons helpen om samen op te trekken, of is daar juist nog een wereld te winnen?’