Minder onrust bij bewoners dankzij ballendekens

Binnen Lelie zorggroep zijn we al geruime tijd bezig om vrijheidsbeperkende maatregelen terug te brengen en te werken met alternatieven. In onze verpleeghuizen in Rotterdam en Krimpen aan den IJssel zijn onlangs met subsidie van Fonds NutsOhra en Stichting RCOAK twintig ballendekens in gebruik genomen. De dekens zijn bedoeld voor bewoners met dementie die met name ’s nachts erg onrustig zijn. De resultaten zijn positief.

Een ballendeken is gevuld is met bijvoorbeeld geluidsarme plastic ballen. Het gewicht kan variëren. De dekens zorgen voor druk en stimulatie. Ze hebben een rustgevende werking en geven een gevoel van geborgenheid. Mensen met dementie die zo’n deken gebruiken, hebben doorgaans minder vrijheidsbeperkende maatregelen zoals bedhekken en medicatie nodig. Dat is belangrijk voor het welzijn van de cliënt.

‘Er was een meneer met dementie die vaak ’s nachts uit bed rolde’, vertelt ergotherapeut Rinske Jansen. ‘Bij gebrek aan alternatieven kozen we in eerste instantie voor het omhoog doen van de bedhekken. De valincidenten duurden echter voort omdat meneer over de bedhekken heen begon te klimmen.
Vervolgens pasten we de indeling van de slaapkamer aan: we plaatsten het bed op de laagste stand, met twee matrassen ernaast. Eén matras was onvoldoende omdat meneer bleef doorrollen. Voor de verzorging was dit behoorlijk arbeidsintensief. Ze moesten steeds de matrassen opruimen én weer terug leggen.
Nu heeft meneer een ballendeken en ervaart hij meer rust in zijn slaappatroon. Hij draait nog wel in bed, maar vele malen minder dan voorheen. Ook rolt hij niet meer uit bed, zodat we de matrassen hebben kunnen verwijderen. Meneer is overdag wakker en slaapt gedurende de nacht.’

Marlous van der Helm is ook ergotherapeut: ‘We hebben een ballendeken ingezet bij een bewoner die zijn incontinentiemateriaal losmaakte. Nu doet hij dit niet meer. Wel hangt hij nu soms met zijn benen uit bed, waarschijnlijk doordat het een stuk warmer is onder de ballendeken. Gelukkig hebben we verschillende ballendekens gekregen en kunnen we nog een andere uitproberen om te kijken of dit verbetert.’

‘Bij ons op de afdeling woont een mevrouw die regelmatig volledig dwars over het bed heen lag en ook met haar benen tussen de bedhekken’, zegt ergotherapeut Jo-Lien Stout. ‘We hebben bedhekbeschermers ingezet om dit te voorkomen, maar vervolgens lag ze met haar benen over de bedhekken heen, in plaats van ertussen.
Voor ’s nachts is nu een ballendeken ingezet, met als doel een betere nachtrust door meer bewustwording van het eigen lichaam, comfort en een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Het gebruik van de deken hebben we rustig opgebouwd, omdat we niet te snel te veel nieuwe prikkels wilden geven.
Op dit moment zorgt de deken ervoor dat mevrouw ‘s nachts doorslaapt. Ze trekt zelf de deken zo ver mogelijk over zichzelf heen. Wat ons betreft is de ballendeken een prachtig middel.’