Leefcirkels
Zelf kunnen bepalen waar je naartoe gaat is een belangrijk onderdeel van een fijn leven. Daarom willen we de bewoners van onze verpleeghuizen zo veel mogelijk vrijheid geven om te bewegen. Om ervoor te zorgen dat dit veilig en verantwoord kan, gaan we werken met leefcirkels. Leefcirkels sluiten aan bij de Wet zorg en dwang en is een manier om bewoners zoveel mogelijk bewegingsvrijheid te geven.
In 2025 gaan onze locaties werken met leefcirkels. Een leefcirkel is een gebied waar een bewoner zich zelfstandig kan bewegen. Een elektronisch polsbandje zorgt ervoor dat sommige deuren dicht blijven. We willen dat de leefcirkel zo groot mogelijk is. Hoe groot de leefcirkel is, verschilt per bewoner en kan worden aangepast als dat nodig is. Het doel is dat bewoners zich vrij voelen en zich op een veilige manier zelfstandig kunnen bewegen.
In de video laat een andere zorgorganisatie zien hoe leefcirkels werken.
Welke leefcirkels zijn er?
Er zijn drie soorten leefcirkels. Per leefcirkel verschilt het welke deuren dicht blijven voor een bewoner, en welke deuren open gaan.
- Leefcirkel 1: de bewoner kan zich zelfstandig bewegen binnen de etage/afdeling en eventueel de daarbij behorende (buiten)ruimtes. De bewoner verlaat de etage/afdeling alleen onder begeleiding.
- Leefcirkel 2: de bewoner kan zich zelfstandig bewegen binnen de hele locatie en heeft eventueel toegang tot de tuin. De bewoner verlaat de locatie alleen onder begeleiding.
- Leefcirkel 3: de bewoner kan zich zelfstandig bewegen binnen en buiten de locatie en heeft hierbij geen begeleiding nodig. Eventueel kan de bewoner een gps-horloge dragen, zodat we waar nodig kunnen zien waar de bewoner is.
Veelgestelde vragen over de leefcirkels
Waarom gaat Lelie zorggroep werken met leefcirkels?
Sinds 2020 geldt in Nederland de Wet zorg en dwang (Wzd). Deze wet bepaalt dat mensen in verpleeghuizen niet tegen hun wil achter gesloten deuren mogen wonen. Steeds meer zorgorganisaties werken succesvol met leefcirkels, wat betekent dat bewoners meer bewegingsvrijheid hebben op een veilige manier. Lelie zorggroep gaat dit ook invoeren.
Aangezien het gaat om de veiligheid van de bewoners en hun naasten willen we alleen werken met leefcirkels als het ook veilig kan. Inmiddels zijn de locaties zodanig aangepast dat de techniek bewoners en medewerkers kan ondersteunen om de deuren zoveel mogelijk te openen voor bewoners.
We leren uit ervaringen van andere zorgorganisaties dat de meeste bewoners niet de behoefte hebben om de afdeling te verlaten. Een aantal bewoners wil wel meer bewegingsvrijheid. Daar kunnen we met de inzet van leefcirkels op een veilige manier gehoor aan geven.
Heeft een bewoner toegang tot alle ruimtes?
Nee, open deuren betekent niet dat een cliënt toegang heeft tot alle ruimtes. Er zijn ruimtes waar cliënten alleen naar binnen mogen met toestemming, zoals:
- privékamers van andere bewoners;
- kantoren of praktijkruimtes van medewerkers;
- specifieke groepsruimtes, zoals huiskamers of leefmilieus die voor een bepaalde groep bewoners zijn bedoeld.
Daarnaast kunnen sommige deuren gesloten blijven om veiligheidsredenen, bijvoorbeeld een trappenhuis of een tuinhekje. Zolang bewoners via een andere route veilig naar buiten of naar een andere verdieping kunnen, is er geen sprake van een beperking van de bewegingsvrijheid volgens de Wet zorg en dwang.
Gaan de deuren voor iedereen open?
Nee, niet voor iedereen. Voor bewoners waarbij open deuren kunnen leiden tot onveilige situaties voor zichzelf of voor anderen, wordt samen met de bewoner (voor zover mogelijk), de familie, zorgmedewerkers en specialisten een persoonlijk plan gemaakt. Het blijft de bedoeling om zoveel mogelijk vrijheid te behouden, maar hierbij wel te kijken wat veilig is voor de bewoner. Bewoners kunnen dan bijvoorbeeld vrij bewegen binnen de locatie, maar niet door de voordeur naar buiten.
Wat merk ik van de leefcirkels als bezoeker of familielid?
- U ziet dat sommige bewoners een polsbandje dragen. Dit polsbandje zorgt ervoor dat bepaalde deuren van de locatie gesloten blijven.
- U ziet dat uw naaste mogelijk meer bewegingsvrijheid ervaart, en hierdoor actiever of juist rustelozer is.
- U ziet dat uw naaste mogelijk nieuwe gewoontes ontwikkelt, zoals vaker wandelen of andere plekken in het gebouw verblijven.
- U ziet vaker bewoners van andere afdelingen in de gangen en algemene ruimtes.
- Het kan wat drukker worden door bewoners die rondwandelen.
Heeft u een niet-pluis gevoel over een bewoner (bijvoorbeeld paniek of agressief gedrag)? Vertel dat gelijk aan een van onze medewerkers. Zij kunnen inschatten wat nodig is.
Mag de voordeur van de locatie nooit op slot?
De voordeur hoeft niet 24 uur per dag open te staan. Volgens de Wet zorg en dwang mag in de huisregels staan dat de voordeur bijvoorbeeld na 22.00 uur op slot gaat, als dit een logische en noodzakelijke maatregel is. Dit geldt niet als een beperking van de bewegingsvrijheid, maar als een maatregel voor de veiligheid en orde in de locatie.
Wie bepaalt welke leefcirkel een bewoner heeft?
Het behandelteam, (waar mogelijk) de bewoner en de contactpersoon van de bewoner bepalen samen welke leefcirkel het beste aansluit bij de wensen, behoeften en mogelijkheden van de bewoner.
Als de leefcirkel niet (meer) past bij de bewoner, gaan we hier samen over in gesprek. Als het nodig is, wordt de leefcirkel aangepast.
Wie kan ik benaderen met vragen?
Heeft u vragen, zorgen of opmerkingen? Bespreek deze dan met de EVV’er. Samen kijken we naar een oplossing of geven we uitleg. We werken graag goed samen met iedereen voor een zo fijn, veilig en vrij mogelijk woonklimaat voor de bewoners.